{
    "title": "Uyku",
    "image": "https://www.horlama.gen.tr/images/uyku(1).jpg",
    "date": "23.01.2024 06:35:53",
    "author": "Kürşat YILDIRIM",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Uyku,</b> Canlılar için dinlenmenin en doğal ve konforlu biçimi uykudur, çoğu canlı türünde başta insanlar olmak üzere, kanatlı hayvanlarda, balıklarda ve memeliler de gözlemlenen canlı organizmanın gerektiği gibi çalışması için şart olan bir canlı davranışıdır, uyku tam anlamıyla baygınlık, şuursuzluk hali değildir, baygınlık ve şuursuzluk haline maruz kalan canlı zaman kavramını yitirirken, uyku uyuyan canlı için zaman kavramı halen etkindir, örneğin bayılan bir insan kendine geldiğinde ne oldu bana ben neredeyim ne kadardır böyleyim derken, uykudan uyanan insan hangi halde uyuduğunu ne kadar uyuduğunu, hatta kimi özel yetenekli insanlar uyumadan önce uyuması gereken süreyi aklında tutarak belirlediği süre sonunda uyanabilmektedir.</div><div><br></div><div><b>Uykunun bedenimize etkileri nelerdir?</b></div><div><br></div><div>İnsanlarda yeterli uyku alınamaması asabiyet, dikkat dağınıklığı, unutkanlık gibi sağlık psikolojik sorunlara yol açarken, gereğinden fazla uyku da bunalım ve depresyon gibi ruhsal rahatsızlıklara yol açmaktadır, uyku bozukluğu birçok insan da kronik hale gelerek çok büyük sorunlara yol açmaktadır, uzmanlara göre yetişkin insanların uyku da geçirdiği süre sekiz saat olmalı, eksik ya da fazla olmamalı, dolayısı ile ömrümüzün üçte biri uyku da geçmektedir. Uyku, bedenin dinlenerek bir gün boyuncu karşılaştığı bilgileri, yaşadığı olayları hafızaya kaydetme sürecidir, birçok öğrenci ders çalıştığını buna rağmen anlamadığını ancak biraz uyuyup uyandıktan sonra aslında çalıştığı dersi anlamış olduğundan bahseder, bu tez yukarıdaki öğrenci örneğini desteklemektedir.</div><div><br></div><div><b>Uykuya bilimsel yaklaşımlar</b></div><div><br></div><div>Uyuduğumuzda meydana gelen nörolojik ve fizyolojik değişiklikler birçok bilinmezliğini ve gizemini koruyan yanlarıyla günümüz bilim insanlarının halen üzerinde çalıştığı bir alandır, nasıl uyuduğumuz konusu açıklığı kavuşturulmuş ancak neden uyuduğumuz uykuda neler yaşadığımız henüz netleşmemiştir. Uyurken gerçekleşenleri çözememize rağmen uykunun üzerimizdeki etkilerinin net bir şekilde gözlemleyebiliriz, örneğin kâbus görülen bir uyku sonrasın da yaşanan uyuşukluk ve enerji düşüklüğü herkesin bildiği bir konudur ya da iyi uyuyamadığımız bir gece sonrasında tekrar uyuyacağımız zaman deliksiz bir uyku çekmenin yollarını aramaya başlarız. Uyku, bir günlük döngü de yerini aldığından gündüz rahat bir şekilde uyanık kalınırken gece rahat bir şekilde uykuya dalınır ve gün ağarırken uyanılır, bu durumu bilim adamları \"değiştirilmiş bilinçlik\" olarak adlandırmışlardır. İnsanların uykudaki davranışlarını ve beyin dalgalarını EEG kullanarak inceleyen bilim adamları, uyku sırasında beyin de manyetik dalgalarının oluştuğu, bu dalgaların hafızanın yenilenmesi ve psikolojik düzenleme için milyarlarca beyin nöronları arasındaki elektrik trafiğinden meydana geldiğini açıklamışlardır.</div><div><br></div><div>Uyku başladığı anda yaşadığımız iki çeşit uyku vardır, bilinç düzeyimiz bu iki düzey arasında değişir, Non-REM uykusu ve REM (Hızlı Göz Hareketleri) ya da paradoksal uyku olarak iki uyku evresi görülür, Non-REM uykusu dört evreden oluşur.</div><div><ul><li>Evre 0, bu evre de uyanıklık durumu değişmiştir,</li><li>Evre 1, bu evre de uyku bastırır,</li><li>Evre 2, bu evre de kişi uyandırıldığında uyku da olduğunu fark edebilecek kadar uyku da kalmıştır,</li><li>Evre 3, Beyin dalgaları yavaşlar,</li><li>Evre 4, Beyin dalgaları daha da yavaşlar.</li></ul><div><b>Rem Uykusu</b></div><div><br></div><div>Uykunun bu evresinde rüya görülür, hızlı göz hareketleri vardır, diğer uyku evrelerinin aralarında kalır, paradoksal uyku olarak da bilinir, önceleri araştırmacılar göz hareketlerini ve uyku huzursuzluğunu gerekçe göstererek bu uykunun hafif bir uyku olduğunu düşündüler ancak yapılan araştırmalar kas paralizisinin rüyaya eşlik ettiğini aynı zamanda paradoksal olarak ağır bir uyku olduğunu göstermiştir. Uykuya dalan insan Non Rem evresinin dördünden hızlı bir şekilde geçer, uykunun ilk doksan dakikasının çoğu on dakikalık REM evresinin takip edeceği Evre 4'te geçer. Bu döngü her devam edişinde Rem uykusundan fazla zaman harcanır, gece boyunca dört beş defa devam eden bir döngüdür, insan uyanmadan Rem uykusunda yaklaşık bir saat zaman geçirir, Rem uykusunda geçen süre kişinin yaşı ilerledikçe azalır, yeni doğmuş bir bebekte Rem uykusu %50 iken 3 yaşında %33, 11 yaşında %27, ergenlikte %25 olmaktadır.</div><div><br></div><div>Uykunun ritimlerine bakacak olursak, uykunun sahip olduğu ritmin gün içinde sahip olduğumuz ritim ile bir ilişkisi olduğunu görürüz, uyku problemi olan kişiler de uykuları bu ritmin dışında olan kişilerdir. Kişinin uyku ile uyanıklık arasındaki ritmi normal değil ise o kişi uyku problemi yaşıyordur, gece vardiyasında çalışanlar, işlerinin bir bölümü gece yapılan polis, asker ve diğer güvenlik görevlileri, küçük çocuklu ebeveynler, geç yatma alışkanlığı olanlar, gece hayatı olanlar, uyku saatinde uykuya dalma, uykudan uyanma zorluğu çeker uyku problemleri ile karşılaşırlar Ayrıca aşırı sıcak bölgelerde öğlen güneşinin kavurucu sıcağının etkisi ile öğlen saatlerinde uyumakta uyku ritmini bozan etkenlerdendir.</div>"
        }
    ]
}